ความหมายของหอศิลป์

หอศิลป์ คือ สถานที่รวบรวมผลงานศิลปกรรมของศิลปินในแต่ละ ยุคสมัย หน้าที่ของหอศิลป์ คือ ดูแลรักษาผลงานศิลปกรรม เพื่อเผยแพร่ให้ ความรู้และความเพลิดเพลินในการชมสิ่งสวยงาม รวมทั้งจัดนิทรรศการแสดง ผลงานศิลปวัฒนธรรมเหล่านั้นแก่ประชาชน หอศิลป์เป็นส่วนหนึ่งของประเภทพิพิธภัณฑ์ ที่รับผิดชอบบริหาร จัดการผลงานศิลปะด้านศิลปะบริสุทธิ์ ซึ่งประกอบด้วย ผลงานด้านจิตรกรรม ประติมากรรม ภาพพิมพ์ ศิลปะแนวสื่อประสมและศิลปะแนวจัดวาง ศิลปะ แนวประเพณี ศิลปะเชิงความคิด ศิลปะการแสดงสด เป็นต้น หอศิลป์ แบ่งออกเป็น ๔ ประเภท 

ได้แก่ ๑. หอศิลป์แห่งชาติ เป็นหอศิลป์ที่มีความสำคัญระดับชาติ อยู่ในการ ควบคุมดูแลและบริหารจัดการของรัฐบาล เช่น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป ตั้งอยู่ที่ถนนเจ้าฟ้า เชิงสะพานสมเด็จพระปิ่นเกล้า กรุงเทพฯ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ศิลป์ พีระศรี อนุสรณ์ ตั้งอยู่ภายในบริเวณกรม ศิลปากร ถนนหน้าพระธาตุ กรุงเทพฯ

๒. หอศิลป์ประจำจังหวัด อยู่ในการควบคุมดูแลและบริหารจัดการ ของหน่วยงานในระดับจังหวัด หรือส่วนราชการในระดับท้องถิ่น เช่น หอ ศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร อยู่ที่สี่แยกปทุมวัน กรุงเทพฯ

๓. หอศิลป์ในมหาวิทยาลัย อยู่ในการควบคุมดูแลและบริหารจัดการ ของมหาวิทยาลัยหรือสถาบันอุดมศึกษา เช่น หอศิลป์มหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ กรุงเทพฯ หอศิลป์สนามจันทร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขต พระราชวังสนามจันทร์ จังหวัดนครปฐม หอศิลปวิทยนิทรรศน์ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย หอศิลปมหาวิทยาลัยกรุงเทพ วิทยาเขตรังสิต หอนิทรรศการ ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หอศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัย ขอนแก่น หอศิลป์นครหาดใหญ่ เฉลิมพระเกียรติฯ จังหวัดสงขลา นิทรรศการผลงานศิลปกรรม ที่หอศิลป์สนามจันทร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์ จังหวัดนครปฐม 43

๔. หอศิลป์เอกชน อยู่ในการควบคุมดูแลและบริหารจัดการของบุคคล สมาคม องค์กร หรือบริษัทเอกชน เช่น บางกอก อาร์ต เซ็นเตอร์ ซึ่งเป็น หอศิลป์เอกชนแห่งแรก ห้องศิลปนิทรรศมารศี พิพิธภัณฑ์วังสวนผักกาด หอศิลป์ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ของธนาคารกรุงเทพ หอศิลป์กรุงไทย ของธนาคารกรุงไทย หอศิลป์ ของธนาคารไทยพาณิชย์ บางกะปิแกลเลอรี่ หอศิลปะปทุมวัน หอศิลป์ตาดู ของบริษัทยนตรกิจ จำกัด หอศิลป์ริมน่าน ของนายวินัย ปราบริปู ที่จังหวัดน่าน กิจกรรมด้านการศึกษาของหอศิลป์มีหลากหลาย เช่น จัดบรรยายโดย อาจจัดให้ศิลปินเป็นผู้บรรยาย จัดประชุมทางวิชาการ จัดแสดงผลงานศิลปะ หรือจัดกิจกรรมกลางแจ้งเพื่อเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างหอศิลป์กับชุมชน




หอศิลป์ คือ สถานที่รวบรวมผลงานศิลปกรรมของศิลปินในแต่ละยุคสมัย หน้าที่ ของหอศิลป์ คือ ดูแลรักษาผลงานศิลปกรรม เพื่อเผยแพร่ให้ความรู้และความเพลิดเพลิน เสนอผลงานฝีมือสร้างสรรค์ รวมทั้งจัดนิทรรศการแสดงผลงานศิลปกรรมเหล่านั้นแก่ประชาชน หอศิลป์เป็นส่วนหนึ่งของประเภทพิพิธภัณฑ์ นักวิชาการบางคนแบ่งเป็น ๓ ด้าน ได้แก่ ด้านศิลปะ ด้านวิทยาศาสตร์ และด้านประวัติศาสตร์ บางคนแบ่งเป็น ๔ ด้าน ได้แก่ ด้านศิลปะ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้านธรรมชาติวิทยา และด้านมานุษยวิทยา หาก ใช้เกณฑ์การแบ่งของสภาการพิพิธภัณฑ์ระหว่างชาติ ซึ่งเป็นองค์กรระหว่างชาติที่เป็นตัวแทน วงการอาชีพพิพิธภัณฑ์ จะแบ่งออกเป็น ๙ ประเภท ได้แก่ พิพิธภัณฑ์ศิลปะ พิพิธภัณฑ์ ศิลปะสมัยใหม่ พิพิธภัณฑ์โบราณคดีและประวัติศาสตร์ พิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์วิทยาและ พื้นเมือง พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี พิพิธภัณฑ์ ส่วนภูมิภาค พิพิธภัณฑ์เฉพาะเรื่อง และพิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัย










ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีการจัดแสดงผลงานศิลปะ ครั้งแรก และโปรดเกล้าฯ ให้จัดแสดงภาพวาดที่มีโคลงสี่สุภาพบรรยายภาพเรื่องพงศาวดาร ชาติไทยตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงรัชกาลที่ ๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งใช้ประดับพระเมรุ ใน พระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพพระอัครชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคนารีรัตน์ และ พระศพพระราชโอรสพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวอีก ๓ พระองค์ ณ ท้องสนามหลวง การจัดแสดงผลงานศิลปะครั้งที่ ๒ จัดขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยโปรดเกล้าฯ ให้มีการจัดแสดงผลงานศิลปหัตถกรรมนักเรียน การจัดแสดงผลงานศิลปะด้านจิตรกรรมและประติมากรรม 46 ที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ต่อมาใน พ.ศ. ๒๔๖๐ โปรดเกล้าฯ ให้มีการประกวดภาพ เขียนขึ้นเป็นครั้งแรกที่พระที่นั่งอุทยานภูมิเสถียร การประกวดภาพเขียนครั้งที่ ๒ จัดขึ้น ที่พระราชวังบางปะอินใน พ.ศ. ๒๔๖๓ และการประกวดภาพเขียนครั้งที่ ๓ จัดขึ้นในปี เดียวกัน ที่โรงละครวังพญาไท กรุงเทพฯ การจัดแสดงผลงานด้านศิลปะยังมีต่อเนื่องอีก หลายครั้ง เช่น หลวงวิจิตรวาทการ และศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ได้นำผลงานด้านศิลปะ ของนักเรียนโรงเรียนศิลปากรแผนกช่าง ไปจัดแสดงในงานฉลองรัฐธรรมนูญในหอศิลป์ เฉพาะกิจ ณ พระราชอุทยานสราญรมย์ ใน พ.ศ. ๒๔๘๐ และ พ.ศ. ๒๔๘๑ ต่อมาได้ย้ายไป จัดแสดงผลงานศิลปะ ที่สนามเสือป่า ใน พ.ศ. ๒๔๘๒ และใน พ.ศ. ๒๔๙๒ ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี ได้เสนอแนะให้กรมศิลปากรจัดงาน “ศิลปกรรมแห่งชาติ” เพื่อกระตุ้นให้ ประชาชนมีความรู้ความเข้าใจงานศิลปะสมัยใหม่ ส่งผลให้ศิลปินในสาขาศิลปะต่างๆ นำ ผลงานมาแสดงและส่งเข้าประกวดจำนวนมาก โดยมีการจัดต่อเนื่องเป็นประจำทุกปี ห้องแสดงผลงานศิลปะหรือเรียกว่า “หอศิลป์” แต่เดิมไม่มีสถานที่เป็นการถาวร การ แสดงผลงานศิลปะจะจัดแสดงในสถานที่เฉพาะกิจที่เปลี่ยนไปหลายแห่ง เช่น ห้องเรียน หรือ โรงไม้หลังคาสังกะสี หอศิลป์ซึ่งอยู่ตรงข้ามอนุสาวรีย์ทหารอาสา หอศิลป์ของกรมศิลปากร หอสมุดแห่งชาติ หอศิลป์ของมหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ










หอศิลป ถนนเจ้าฟ้า หอศิลป์สนามจันทร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวัง สนามจันทร์ ต่อมานักธุรกิจ บุคคล หรือองค์กรเอกชนได้เปิดหอศิลป์ขึ้นมาหลายแห่ง เช่น บางกอก อาร์ต เซ็นเตอร์ เปิดใน พ.ศ. ๒๕๐๔ เป็นหอศิลป์เอกชนแห่งแรก โดยมีการ จัดแสดงและจำหน่ายผลงานอย่างมีระบบ ในปีเดียวกันนั้น ม.ร.ว. พันธุ์ทิพย์ บริพัตร ได้เปิด “ห้องศิลปนิทรรศมารศี” ที่พิพิธภัณฑ์วังสวนผักกาด ใน พ.ศ. ๒๕๐๕ ร.ต.อ. สุวิทย์ ตุลยายน เปิดหอศิลป์ “บางกะปิแกลเลอรี่” ที่ซอยอโศก พ.ศ. ๒๕๑๖ ดร. ป๋วย อึ๊งภากรณ์ ได้ผลักดัน ให้มีการจัดสร้าง “หอศิลป พีระศรี” ขึ้นในซอยอรรถการประสิทธิ์ ถนนสาทรใต้ ซึ่งเป็นที่ดิน ของ ม.ร.ว. พันธุ์ทิพย์ บริพัตร และดำเนินกิจการมาจนถึง พ.ศ. ๒๕๓๓ ก็ยุติการดำเนินงาน หอศิลป์ในอดีตจนถึงปัจจุบัน 













ข้อมูลอ้างอิง
https://www.google.co.th/search?q=%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%81&biw=1366&bih=623&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=NZ9DVf2ZO4-